DE VREUGDE VAN ONZEKERHEID

Onduidelijkheid intensiveert je gevoelens

Stel je voor dat je solliciteert naar een baan en een gesprek hebt met een groep mensen. Na afloop hoor je dat die mensen je allemaal een fantastische persoon vonden en allerlei positiefs over je hebben gezegd. Het is niet helemaal duidelijk wie precies wat heeft gezegd, of waar ze hun conclusies precies op baseerden, maar als je wilt kun je daar gedetailleerde informatie over krijgen. Wil je die informatie hebben?

Nu een andere. Stel je voor dat je op straat loopt en dat iemand je zomaar een munt van 1 euro in je hand duwt. “Voor jou” zegt de persoon lachend en loopt verder. Zou je nu willen weten waarom die persoon dat doet?

Deze twee situaties zijn heel verschillend, maar ze hebben met elkaar gemeen dat er iets prettigs gebeurt en dat je onzeker bent over wat daar precies achter zit. Je krijgt de gelegenheid die onzekerheid weg te nemen, en de vraag is of je dat wilt. De meeste mensen die deze vraag krijgen voorgelegd, zeggen hierop ‘ja’.* Ze voelen zich blij door de gebeurtenis en ze verwachten dat ze zich nog blijer zullen voelen wanneer ze er meer over weten en hun onzekerheid wordt gereduceerd.

Maar het tegendeel is waar. Het lijkt erop dat de onzekerheid het positieve gevoel intensiveert: wanneer mensen eenmaal de gewenste informatie krijgen, wordt hun positieve gevoel minder dan wanneer ze die informatie niet krijgen. Bij een positieve gebeurtenis kun je dus beter de onzekerheid in stand houden. Dat mensen dit toch niet doen als ze de keus hebben, berust op een verkeerde inschatting van hoe ze zich zoelen voelen wanneer de onzekerheid wordt opgeheven.

Verliefd

Hetzelfde gebeurt als je verliefd bent. In het begin ben je onzeker. Je tobt of de ander je wel leuk vindt, wat je aan doet, wat je kookt, wanneer je elkaar weer ziet. En bij de seks vliegen de vonken er vanaf.

Maar die onzekerheid is slopend, en je gaat van alles doen om die te verminderen. Intieme gesprekken voeren zodat je beter weet wat je aan elkaar hebt. Je toiletspullen bij de ander leggen, zodat je daar je plekje krijgt. Met kerstmis mee naar de schoonfamilie, zodat het officieel wordt. Elkaar trouw beloven. Alles waardoor je je zekerder voelt. Je houdt er geen rekening me dat dat je heftige verliefdheid – en de knallende seks – om zeep helpt.  

Onzekerheid is dus goed! Bij negatieve gevoelens is het anders. Die worden óók geïntensiveerd door onzekerheid, waardoor het wel zinvol is de onzekerheid weg te nemen. Zo kan het prettiger zijn te weten op grond waarvan je precies bent afgewezen voor een baan dan om hierover onzekerheid te hebben.