ALICE IN WONDERLAND

POP's en 'weten waar je naartoe wilt' belangrijk voor je carrière? Geloof er maar niks van. 

Roos Vonk*

Ik ben gek op talentenprogramma’s. Het vaak verbluffende muzikale talent, de grappige jury-commentaren, de emotie: ik vind het allemaal prachtig. Maar één ding vind ik verontrustend: zogenaamd deskundige adviezen in de stijl van 'Je redt het alleen als je precies voor ogen hebt wie je wilt zijn en waar je naartoe gaat'.

Ik vind dat net zo’n bezopen idee als persoonlijke ontwikkelplannen (POP’s) voor werknemers. Alsof je vooraf kunt bedenken en plannen wie je worden wilt. Alsof je het gaat maken als je het maar hard genoeg denkt en helder genoeg voor je ziet. Weet je nog niet precies waar je naartoe wilt, ben je nog zoekende, dan kom je ook nergens, lijkt de gedachte.

Door die overdreven rol die voor ambities en targets wordt weggelegd, gaan mensen niet alleen denken dat ze alles kunnen bereiken wat ze willen (echt niet hoor), ze worden ook ik-gericht en ongevoelig voor wat er om hen heen gebeurt. Ze moeten zich immers vastbijten in hun droom.

Ik geloof in een heel ander motto, uit het boek Alice in Wonderland: If you don’t know where you’re going, any road will take you there. Deze wijsheid wordt ook wel bedoeld als kritiek op iemand die maar wat aanrommelt, maar ik zie dat anders. Net als Alice moeten we van alles proberen en meemaken, om al doende te ontdekken wie we zijn. Een beetje hier neuzen, een beetje daar, een zijpad volgen, op onze schreden terugkeren, vallen en opstaan, modderen, klooien, het hoort er allemaal bij. Alleen door het terrein te verkennen kom je erachter wat bij je past. Dat kun je niet van binnen bedenken, dat ontdek je tijdens je ervaringen met de wereld om je heen. Al doende ga je bovendien nieuwe kanten aan jezelf ontdekken. Niet door naar binnen te kijken, maar gewoon door deel te nemen aan het leven.

Mijn advies zou zijn: weet maar liever niet wie je bent en wie je wilt worden, leg dat niet vast. Verdraag de onzekerheid daarvan, en gebruik de ruimte en openheid. Go with the flow, onbevangen, ga op ontdekkingsreis. Al doende zal blijken dat je juist op die hobbelige, kronkelige, onbestemde weg ongemerkt ontdekt wie je bent. En dat dat ook best weer kan veranderen als je een nieuwe hoek omslaat.